Monday, July 28, 2014

mga sinaunang kabihasnan




MGA SINAUNANG KABIHASNAN
   
 Ang susi sa pag unlad ng kabihasnan ay ang pag sasaka. Ang kanilang maasyos at mahusay na pagsasaka ang nag resulta ng sapat at sobrang pagkain. Dahil nadin sa paglikha ng patubig naparami ng mga magsasaka ang lupa na kanilang mapagtamnan  at ang dami ng pagkain na kanilang inani. Dahil sa pagkaroon ng sobrang pagkain nagbigay daan ito para sa espesyalisyasyon sa pagawa. may mga tao ng nag iba iba nang kanilang gawain upang maging artisano, mangangalakal , punong politikal, pari, o kaya ay sundalo. Ang mga bagong gawaing nato ay nagdala ng makabagong larangan na mahalaga sa pah hubog ng kabihasnan.

KABIHASNAN NG MESOPOTAMIA

ANG mesopotamia ay ang unang sibilisadong lugar sa mundo. Dahil sa matabang lupain at mainam na patubig bahagi ang mesopotamia sa tina tawag na Fertile Cresent.






Picture
SUMARIAn









ang unang uri ng pamahalaan ng mga sumeryano ay pinamumunuan ng mga pari at naninirahan sila sa templo na tinatawag zigurat







MGA UNANG IMPERYO

Picture
akkadian

dulot nadin ng madalas na pakikipagdigma ng mga lungsod-estado ng Sumer sa isat isa, humina ang kakayahan nilang pangalagaan ang kanikanilang mga teritorya at dahil dito na sakop ng lungsod ng sumer ang kaharian ng AKKAD.











babylonian


isang panibagong pangkat ng mga mananakop ang naghari sa Mesopotamia. Sila ang mga Amortes na nagtatag ng kabisera sa Babylon.










Picture
assyrian













Kabihasnan ng Egypt










































Sinakop ng mga Sumarian ang mga lupain ng mesopotamia, Egypt at antolia.Isiniaayos nila ang kanilang sinasakopan sa isang imperyo.

















-ang cunieform ay ang sistema ng pagsusulat ng mga taga sumer





















LUMANG KAHARIAN (Panahon ng Pyraminds)

paraoh


djoser pyramid

pyramide

djose Pyramid

haring djoser
- sa lumang kaharian dito nagsimulang tawagin ang mga paraon bilang isang pinuno. Ang mga paraoh din ang nag unang nag pasimunong gumawa ng piramide para gawing libingan nila. Ang Lumang kaharian ay tinatawag ding " Panahon ng Piramide". Ang unang piramide na nagawa ay ang piramide ni djoser na bai baitang ang disenyo

GITNANG KAHARIAN (Pinamunuan ng 14 na Pharoah)

haring mentuhotep
hyksos



- Sa pamumuno ni Haring Mentuhotep II, muling napag-isa ang Egypt.ito ay napagsimula sa Gitnang Kaharian.
- Sa silangang bahagi ng Egypt ay naninirahan ang hyksos. ang mga hyksos ay mga migranteng mula pelistine na may angking kaalaman sa paggamit ng mga chariot at pagpapanday ng bronse para gawing sandata.
- Nagdala ng kaayusan at kaunlaran ang pamumuno ng mga hyksos sa loob ng 160 taon. Napatalsik lamang sila sa egypt sa isang pagaala na pinamumunuan ni ahmose I ng thebes.

BAGONG KAHARIAN (Empire Age) Ang pinakadakilang Panahon
Amose I



Thutmose III

reynang hatsephut



-Nagsimula ang Bagong kaharian sa paghahari ni amose I. Binuo muli ni amose I ang Egypt sa iisang kaharian sa ilalim ng kabisera ng thebes. Muli nyang isinaayos ang pamahalaan at pinabukas ang mga minahan at rutang pangkalakalan.

-tinatawag ding panahon ng Imperyo ang bagong kaharian
-isa sa natatanging paraon sa bagong kaharian ay si Reyna Hatsepshut na unang babeng paraon.
- Humalili naman si thutmose II kay reyna hatsepshut sa pagpapalaki pa ng teritoryo nang sakupin ng hukbong ehipsiyo.






kabihasnan ng Indus


PANANAMPALATAYA


siddharta gautama
-ang nag turo ng budhismo sa India ay si siddharta gautama na kabilang sa pamilya nag hari sa kapilavastu na matatag puan sa nepal.








ayon sa nanalig sa jainismo , lumitaw sa mundo sa magkakaibang panahon ang 24 na guro na nagturo sa mga tao upang mapalaya ang kanilang sarili mula sa karma.










MGA IMPERYO

Mga Imperyong Maurya


Asoka

maurya

- kinilala bilang hari si chadragupta Maurya . Siya ay isang punong militar na nagpatalsik sa pamilyang Nanda na naghari noon sa Magadha.
- Sa simula ng pamamahala ni asoka , ipinagpatuloy niya ang pagpapalawak ng teritoryo. Sa pag panaw niya pawanh mahihina ang mga sumunod na hari na humantong sa tulayang  pagkawatak watak ng imperyo.



Imperyong gupta



gupta
chandragupta maurya



-makalipas ang 500 taong kaguluhan at digmaan mayroong muling lumitaw na mahusay na pinuno sa kaharian ng magadha. Siya ay si Chandra Gupta na nagtatag ng imperyong Gupta noon 320 CE





KABIHASNAN NG CHINA


Picture

sa lambak sa pagitan ng mga ilog ng Huang Ho at Yangtze sumibol ang unang pamayanan sa China.













Mga Dinastiya

Zhou


















crossbow


Naipasa sa Dinastiyang Zhou ang basbas ng langit at ang titulo ng Anak Langit

  • naimbento ang bakal na araro
  • Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho.
  • Naimbento ang sandatang Crossbow



Qin 






















-nagtagumpay sa digmaanng estado ang dinastiyang QIN na pumalit sa dinastiyang Zhou. Tinatawag ng pinuno ng Qin ang kaniyang sarili na Shi Huangdi na nangangahulugang unang emperador.

hsia















- pinag-isa ng dinastiyang Hsia ang mga pamayanan sa paligid ng huang Ho. ang unang hari nito ay si Yu na isang inhnyero at isang matematiko.



shang


















Mga Pilosopiyang Lumitaw

Taoismo




itinuro ito ng pilosopong si lao tzu na namumuhay noong 6 bce . naniniwala si lao tzu na ang pinakamahalagang gawain upang makamit ang kaayusan at kapayapaan ay ang pagpapaubaya sa natural na takbo ng kalikasan.













Legalismo









              Sina Hanfeizi at Li Su ay dalawa sa mga nagsulong ng pilosopiyang legalismo.Ayon sa pilosopiyang ito, ang isang malakas at mahusay na pamahalaan ang susi sa pagpapanatili ng kaayusan .


Kabihasnan sa Asya


Mga Hitito

hitito
Nagmula sa mga damuhan ng Gitnang Asya ang mga Hitito. Noong 1650 BCE, nabuo ang imperyong hitito at itinatag nila bilang kabisira ang lunsod ng hattusass.








Phoenicaino


ang mga phoeniciano, kabilang sa pangkat ng lahing Semitiko, ay nanahanan s mauunlad na lungso estado sa may baybayin ng dagat Mediteraneo.








Persyano




Nagmula sa makapangyarihang imperyo ng Persia sa malawak na talampas ng kasulukuyang Iran. Kabilang ang mga persyano sa lahing Indo Aryano. Ang salitang persia ay halaw sa katagang persis, bansag ng mga griyego sa lugar naa iyon.




KABIHASNAN NG AMERIKA






matatagpuan ang mga Kontinente ng Nort at South amerika sa pagitan ng dalawang malawak na karagatan, ang karagatang pasipiko at karagatang atlantiko. Nagmistulang hadlang ang mga karagatan ito upang makipag-ugnayan ang mga kabihasnan sa america sa ibang mga kabihasnan sa amerika sa ibang mga kabihasnan sa asya, africa, at Europe.



OLMEC



-tinatawag na Olmec o mga taong goma ang mga pamayanan na naninirahan sa baybayin ng golpo ng Mexico noong 1200 Bce. Sinasabi na ang kabihasnan ng mga Olmec ang base Culture ng America dahil ang kanilang mga inembento at nilikhang mga kasangkapan at kaalaman ay hiniram at ginamit ng kasunod na kabihasnan.











TEOTIHUACANO


- Matatagpuan sa Lambak ng Mexico ang tinaguriang" Lupain ng mga Diyos" o teitihuacan. Ang Teotihuacan ay kinikilala bilang unang lungsod sa america. Mula 100 CE ang luagar na ito ay naging sentro ng mga magsasaka, artisano, arkitektoat musikero.


Mayan




Nagsimulang sumibol ang kabihasnan nga mayan mula sa mga pamayanang nagsasaka na nagtayo ng mga sentrong panrelihiyon para sa kanilang mga diyos. Mula rito, lumaki ang nga pamayanan at naging mga lungsod tulad ng Tikal, Copan, Uxmal T Chichen Itza na matatagpuan sa katimugang Mexico at Gitnang America.




*Katangian at kabihasnan sa ibat ibang larangan

AZTEC



Nagmula sa hilagang Mexico ang mga nomikadong Aztec na kilala rin sa tawag na Mexica. Noong 1200, nagsilbi ang mga Aztec bilang mga sundalo sa maliit na lungsod-estado sa lambak ng Mexico. Noong 1325, nang maitatag ng ng mga Aztec ang kanilang kabisera sa tenovhtitlan, unti-unting sinakop ang mga gitnang kaharian.



INCA





SA SOUTH america, sumibol ang isang kabihasnan at imperyo na sumakop sa malaking bahagi ng kabundukang Andes. Umabot ang teritoryong sakop nito sa peru, Bolivia, Ecuador at mga bahagi ng chille at argentina.









KABIHASNAN sa AFRICA-


haring Pianki
Ang mga Kushite
kushite


napa sa ilalim ng kapangyarihan ng Nubia na matatagpuan sa katimugang Nile.
-Kinilala si haring pianki bilang unang pinuno ng impreryong kushite.



ANG MGA AKSUMITE
aksum
aksumite
- Ayon sa alamat, ang pagkakatatag ng kaharianng aksum ay pinagsimulan ng anak ng Reyna ng sheba at haring soloman ng Israel.
- sa paghahanda na mapalawak ang kaharian ng Aksum, ipinag utos ni Haring Ezana na sapukin ang lupain ng Yemen.
-tinatawag na cosmopolitan ang kultura ng mga aksumite sanhi ng kanilang pakikipag ugnayan at pagiging bukas sa impluwensya ngnmga sayuhan.
-

*Imperyong pangkalakalan


GHANA
soninke tribe
-ang mga mamayanan ng ghana ay tinatawag na Soninke. Pangunahing ikinabubuhay ng mga soninke ang pagsasaka. Lumago sa isang imperyo ang kanilang pamanayan dahil sa lokasyon nito bilang isang sangandaan ng kalakalan sa africa.

MALI
mali empire

-lumitaw ang kaharian ng Mali mula sa anino ng Ghana
- ito ay sa dahilang may mga bagong deposito ng ginto na natatagpuan sa kanilang lupain.


*Mga Estado sa Africa

HAUSA
hausa people

-ang mga hausa ay dating sakop ng mga songhai. Nakamitlamang nila ang kanilang kasarinlan nang humina ang imperyo ng Songhai.


BENIN

haring Ewaure
benin art

- Itinayo ang kaharian ng Benin sa pampang ng Niger. Lumaki ang sakop ng kanilang kaharian sa pamumuo ni haring Ewaure.


Kabihasnan sa Pasipiko

  • Kulturang pasipiko
*POLYNESIA
Polynesian Tatoo
-Ang rehiyon ng polynesia ang binubuo ng sanlibong pulo sa gitang Pasipiko hanggang New Zeland.
-Mahilig ang mga polysian sa mga palamuti. Ang pagtatatoo ay ginagawa nilang bilang tanda sa katapangan at kagandahan.
-Mahusay maglayag sa karagatan ang mga polynesian.

* MICRONESIA
art of micronesia

Micronesian house
paglalayag nila
pagsasaka 




-Ang micronesia at ang Polynesia ay magkaugnay ang Kultura.
-Ang Micronesian ay mahusay ding maglayag sa karagatan.
-Bukod sa pangingisda pagsasaka ang pangunahing panghanap buhay nila.

*MELANESIA

melanisian
art form

-magkakaiba ang lahi ng melanisian at polynesian. Ang mga polynisian at Micronesian ay kapwa mga Austronesyano samantalang ang melanisian naman ay mga Papuan.
-Sa tradisyon na Lipunang Melanesian, ang kanilang pinuno ay napipili hindi dahil sa pagmamana ng pwesto ng kapangyarihan kung dahil sa katangian ng indibidwal.